Langeweg – januari 2009

Wat ik het minst wilde doen, doe ik nu toch. Ik schrijf een in memoriam voor mijn lieve Robert.

Het klinkt gek misschien maar de liefde die ik voel voor Robert is sterker dan het missen. Alle angst en onzekerheid is ook verdwenen. Ik ben zo vaak bang geweest voor het lijden wat hem te wachten stond. Ik wilde niets liever dan hem te behoeden voor pijn, benauwdheid en angst. Ik wist dat dat uiteindelijk niet kon. Nu ik zeker weet dat hem geen nieuwe pijn benauwdheid en angst te wachten staat kan ik alleen maar met een liefdevol hart terugdenken aan de geweldige jaren die we samen hadden.

Robert en muziek
Robert heeft het ons, mij, mijn familie en vrienden, niet al te moeilijk gemaakt. Hij heeft tot in detail beschreven hoe we zijn afscheid vorm moesten geven. Belangrijker nog dan de inhoud van zijn afscheid was dat hij heeft laten weten welke levensvisie hij had. Wat we volgens hem zeker moesten doorgeven was zijn geheim waarom hij met zijn inferieure lichaam toch een superieur leven heeft gehad! Eigenlijk was het simpel: pluk de dag! Lees hier een citaat uit Robert document.

Bij het plukken dan de dag liet Rob zich vaak helpen door muziek. Muziek leek soms zelfs van levensbelang voor Robert. Hij kreeg er inspiratie van het het bracht hem ontspanning. De muziek die we bij zijn afscheid moesten draaien was tot op interpunctieniveau ontrafeld door hem. Als een tekst een zinnetje had wat niet klopte in zijn ogen (of oren) werd het of van de lijst afgevoerd of de desbetreffende singer/songwriter werd zelfs wel eens gecontacteerd om opheldering te vragen wat er precies bedoeld werd met een bepaalde tekst.

Tijdens de crematiebijeenkomst die Robert eenvoudig wilde houden omdat hij nu eenmaal wars van tradities was, hebben we de volgende nummers gedraaid:

De mensen kwamen binnen terwijl een nummer van de Drentse zanger Daniel Lohues “Baat bij muziek” werd gedraaid. Dit was een nummer wat Robert niet had uitgekozen maar één van zijn broers had het in de week na Rob’s overlijden gehoord. Het is zo toepasselijk dat we geen moment twijfelde dat dat het een goed nummer was ter introductie van wat een bijzonder afscheid zou gaan worden. Ik wist tenslotte dat het op een cd stond die Robert in zijn favoriete afspeellijst op zijn Ipod had staan.

Robert was er van overtuigd dat hij de komende tijd voldoende mogelijkheden zou creëren om zijn zes vrienden van vroeger persoonlijk te vragen of ze hem zouden willen dragen als het zover was. Robert vond het een mooie gedachten om de vrienden die hij al van kinds af aan kende deze vraag te stellen. Hij wist ook wel dat het een heftige vraag zou zijn.

Het is meer dan jammer dat hij het niet meer zelf heeft kunnen vragen. Ik ben daarom wel enorm blij dat iedereen graag dit laatste eerbetoon aan Rob wilde geven. Het nummer van De Dijk – “De zanger van het laatste lied” was heftig maar mooi om te horen tijdens dit voor mij erg indrukwekkende moment.

Een paar weken geleden liep ik zoals zo vaak een stevig aantal kilometers door de Langewegse polders. Ik mocht Rob’s Ipod dan lenen. Een nummer van Green Day “time of your life” suisde door de oortjes. Het maakte indruk op mij omdat het licht en luchtig klonk maar precies de juiste boodschap vertolkte. We waren nog volop met de screening en mogelijke transplantatie bezig. Een aanverwante zaak was het document wat Robert aan het maken was voor als er onverhoopt iets mis zou gaan tijdens de transplantatie. Bijna enthousiast kwam ik thuis met de mededeling dat ik een perfect nummer voor de crematie (die dus wat ons betreft nog lang niet plaats zou vinden, daarom spraken we er zo licht over….) had ontdekt op zijn Ipod. Ik kon niet weten hoe snel we dat nummer wel echt nodig zouden hebben.
Robert was het na een kritisch luistermoment met mij eens en zo kwam het dat dit nummer recentelijk is toegevoegd en grijs is gedraaid in de afgelopen weken. Robert wilde een beetje wennen aan het nummer. Steeds als ik het hoorde vooraf, moest ik huilen. Als ik het nu hoor heb ik dat niet meer. Ik koester de herinnering van Robert die genoot van muziek.

De twijfel was groot als Robert naar “De steen” van Bram Vermeulen luisterde. Het thema sprak hem wel aan, maar een tikkie te melancholiek naar zijn zin was het ook. Robert heeft voor mij niet slechts één steen verlegd, hij heeft mij laten ontwikkelen tot een zelfstandige krachtige en onafhankelijke vrouw. Een steen verleggen is daarmee nogal een understatement geworden. Het mocht dus uiteindelijk wel op de lijst blijven staan. Ik was er blij om, want ook al is elke tekst te zwak om uit te leggen hoeveel Robert het verschil voor mij heeft weten te maken, dit nummer kwam er dan in elk geval nog enigszins bij in de buurt.

We reden op een mooie zonnige winterdag lekker in ons knalrode Nissan Mirca-tje. Robert had, zoals hij dat zo vaak deed, een nieuw cd-tje gemaakt met een verrassende verzameling. Tijdens het nummer van Andrea Bocelli & Laura Pausini – Vivere (Dare to life” deed ik nog even een poging om geen tranen in mijn ogen te krijgen. Maar toen we elkaar even kort aankeken zag ik dat ik niet de enige was die geraakt werd door de uitvoering van dit nummer. Van het Italiaanse gedeelte begrepen we geen snars. Van het Engelse gedeelte des te meer… Ons levensmotto “Pluk de dag” werd passievol vertolkt.

Ik vond het een bijzonder moment tijdens de crematiebijeenkomst: de onophoudelijke stroom mensen die door de tonen van Bobby McFerrin’s “Don’t worry, be happy” ondersteund werden om afscheid van Rob te nemen. Rob’s foto straalde naar mijn idee nog meer dan die al deed. Robert had dit nummer “gekregen’ van een belangrijk persoon in zijn leven voor zijn 40ste verjaardag. Hij was er zo blij mee dat het zelfs zijn ringtoon is geworden voor zijn gsm. Steeds als iemand hem belde verscheen een brede grijns op zijn gezicht. De tekst is zo ontzettend waar. Alleen het zinnetje dat ik hem kan bellen als ik me zorgen maak blijkt niet meer helemaal te werken zoals het dat voorheen wel deed… Gelukkig zijn er heel veel mensen zo dichtbij mij gekomen dat ik wel anderen kan bellen. Dat is ook precies waarom Robert mij steeds maar weer stimuleerde nieuwe dingen te doen met andere mensen ook al kon hij daar zelf niet bij zijn.

Toen brak Rob’s moment pas echt aan. De afscheidsbijeenkomst! We startten met een lief liedje voor mij. Het is van Jack Johnson en heet “Angel” . Ik vond het nogal intiem omdat met iedereen die er was te delen. Maar Robert wilde, ondanks al zijn bescheidenheid, niets liever van de daken schreeuwen dat ik het beste was wat hem ooit was overkomen. Dat is omgekeerd net zo trouwens. Ik heb vertrouwen in de toekomst met zoveel levenslessen van mijn lieve schat in mijn hart kan het niet anders dan dat ik er wel weer kom.

Een betere vertolking dan in Huub van de Lubbe’s “Iemand als jij” van wie Robert voor mij is geweest, bestaat er in mijn beleving niet. Robert vond het ook behoorlijk intiem om dat nu juist met iedereen te delen. Hij werd er altijd verlegen van als ik zei dat het eigenlijke nog maar een slap aftreksel was van wat ik voelde. Vooral de zin: “Iemand die wel janken kan maar daarom niet getreurd” vond ik toepasselijk. Want zo was ons leven. Ik merk nu, nu alles voorbij is, dat het veel stressvoller was dan dat wij het ons ooit bij leven hebben gerealiseerd. Eigenlijk was het soms om te janken, maar treuren deden we altijd maar zo kort mogelijk of liever helemaal niet. We switchte van het ene scenario naar het andere zonder slag of stoot terwijl het perspectief toch totaal anders was. Boos om wat ons overkwam zijn we zelden of nooit geweest.

Freek de Jonge’s “Wees niet bang” illustreerde dat “multi-scenario” leven wat wij hadden

(Optie 1 is een contra-indicatie, er komt nooit een transplantatie.
Optie 2 nu al op de wachtlijst omdat het tijd is, of beter gezegd de tijd haast op is..
Optie 3 nog even wachten om op de wachtlijst te gaan omdat er nog wat meer tijd lijkt te zijn om te leven met de huidige longen.
Optie 4 is de laats toegevoegde, er is een fikse risico-verhoger waardoor de wachtlijst slechts acceptabel was bij een hoog urgent-status).

Hoe dramatisch sommige opties ook leken, er waren altijd wel weer mogelijkheden om de kansen ervan in te zien.

Ik weet zeker dat die houding het rouwproces waarin ik nu zit verzacht en dragelijk maakt. Want hoe dan ook, de weg die ik te gaan heb is helder. Het is een weg zonder Rob en is daarmee is alles voor mij totaal onbekend en nieuw. Toch weet ik dat die weg bezaaid ligt met nieuwe kansen. Zoals Rob altijd zei tegen mij: De wereld ligt aan je voeten, het is een kwestie van erin stappen! Dat doe ik nu, weliswaar nog wankelend als een jong veulen, maar het lukt. Want tenslotte kun je stellen dat: later is nu!

Toen ik stopte met werken, wat de beste keuze bleek te zijn sinds ons samen zijn, schreef ik voor mijn oud-collega’s ergens op dat angst maar voor even was en spijt voor altijd. Dat had ik toen ook al niet zelf bedacht natuurlijk maar “gejat” van Daniël Lohues. Bij Robert voelde angst als een signaal dat hij alert en kritisch op zijn handelen moest zijn. Hij liet zich zo min mogelijk sturen door zijn angst. Hij wist dat angst “slechts” een signaal was. Niet naar dit signaal luisteren en er niet naar handelen zou spijt opleveren. Dat zou vele malen erger zijn in zijn ogen.

Het getuigde van lef vond ik, en van eigenzinnigheid dat Robert altijd Monty Python – Always look on the bright side of life als lijflied heeft gehouden. Zelfs op zijn feest is het Bert, onze pianist, niet ontgaan dat dat nummer niet kon ontbreken om de emoties te ontspannen. Hoewel Robert vurig hoopte dat de passage: “You know, you come from nothing, You’re going back to nothing. What have you lost? Nothing!” niet op waarheid was gestoeld was de overige tekst op zijn lijf geschreven. Robert hoopte intens dat er leven na de dood is namelijk. Ik kan het alleen maar met hem mee hopen. Ik gun het hem van harte dat hij nog niet klaar is maar wel verlost is van zijn zieke lichaam. Dat ik hem moet missen vind ik vreselijk. Maar hem zien lijden in een steeds zieker lichaam zou ondragelijk voor ons alle twee zijn. Hij heeft nooit een dag geklaagd over zijn lichamelijke ongemakken, maar ik weet hoeveel moeite het hem koste om in conditie te blijven.

Ik ben enorm trots op zijn prestatie. Ik ben nog veel trotser dat hij vond dat ik hem in zijn leven kon ondersteunen. Ik ben er door gevormd en door ontwikkeld. Ik had het voor geen goud willen missen. Lees hier wat ik er op de herdenkingsbijeenkomst over heb laten zeggen.

Lees hier de toespraak van zijn vader en broers.